Scrum is in veel organisaties niet meer weg te denken. Werk je volgens Scrum, dan is de functie van Scrum Master essentieel. In dit artikel leggen we jou uit wat een scrum master is en doet.
De Scrum Master is verantwoordelijk voor het effectief opzetten en gebruiken van de Scrum-methodiek. De Scrum Master doet dat door iedereen te helpen om zowel de theorie als de praktijk van Scrum te begrijpen, zowel binnen het Scrum team als daarbuiten.
De Scrum Master stelt het Scrum team niet alleen in staat de Scrum werkwijze te gebruiken, maar ook continu te verbeteren. De Scrum Master werkt nauw samen met de Product Owner, die verantwoordelijk is voor de afstemmingen met klanten, stakeholders en met de developers; de teamleden die de producten realiseren.
Meer taken, verantwoordelijkheden en kenmerken van een goede Scrum Master zijn vastgelegd in de officiële Scrum Guide van Scrum.org. Hier onder hebben wij de belangrijkste punten voor je uitgelicht.
Wat kenmerkt een Scrum Master?
De rol van de Scrum Master is een combinatie van procesbegeleiding en coaching. Zorgen dat de teamleden de Scrum-aanpak op de juiste wijze uitvoeren is daarbij het uitgangspunt.
Dit zijn de eigenschappen en competenties die bij de rol van Scrum Master passen:
- Agile denken: oftewel een groot aanpassingsvermogen aan veranderende omstandigheden in een dynamische organisatie. Nieuwe dingen uitproberen kan daarbij soms nodig zijn, maar experimenten kunnen natuurlijk mislukken: een Scrum Master motiveert het team om een mislukking te accepteren, ervan te leren en verder te gaan.
- Sterke communicatieve vaardigheden.
- Goed kunnen plannen en organiseren.
- Besluitvaardigheid.
- Resultaatgerichtheid.
- Doorzettingsvermogen.
- Coachende kwaliteiten; daar horen ook emotionele intelligentie en empathie bij.
- Vaardigheid in conflictbeheersing.
Scrum in het kort
Scrum is een werkwijze die je in staat stelt om op kort-cyclische en flexibele wijze een product te maken. Het wordt veel gebruikt in de IT-wereld, bijvoorbeeld bij de bouw van softwaresystemen, maar je ziet deze werkwijze ook steeds meer in andere sectoren. Het Scrum team bedenkt en implementeert producten als antwoord op de klantvraag. De kernwoorden van Scrum zijn aanpasbaarheid, snelheid, flexibiliteit en effectiviteit.
Een belangrijk kenmerk van Scrum is het werken in Sprints. Een Sprint is een periode van maximaal 4 weken waarin het team werkt aan de oplevering van een werkbaar onderdeel van een product. In tegenstelling tot een traditioneel project, waarbij je misschien pas na een jaar een concreet product oplevert, krijgt de klant bij een Scrum werkwijze al veel sneller tastbare resultaten te zien.
Scrum is nauw verwant aan Agile. We noemen Scrum wel een framework waarmee je de Agile-filosofie kunt toepassen. Agile is zeer kort samengevat een denkwijze die gericht is op snel, flexibel en effectief inspelen op de klantvraag en op veranderingen in de buitenwereld.
Taken binnen het Scrum team
De Scrum Master is verantwoordelijk voor het op de juiste manier werken binnen de Scrum-methode. De focus ligt daarbij op continu groeien. Niet alleen verbetering van de werkprocessen en de resultaten daarvan, maar zeker ook persoonlijke groei; de ontwikkeling van de teamleden. Wat houdt dit concreet in? De Scrum Master houdt zich vooral bezig met:
- Opleiding: zowel van de teamleden en stakeholders als andere betrokkenen in de organisatie.
- Zorg dragen voor een goed verloop van alle Scrum Events, zoals meetings, door opstellen en bewaken van de agenda en aansturen dat teamleden zich goed voorbereiden op elk Event. De Scrum Master zorgt ook dat de Events positief en productief zijn en binnen de afgesproken tijd blijven.
- Coaching van de developers en de Product Owner in het gebruik van de Scrum-methodiek inclusief het opzetten en beheren van de Product Backlog.
- Coachen en verbeteren van de teamprocessen; zorgen dat de teamleden zich kunnen ontwikkelen.
- Bewaken en voorkomen van verstoringen en wegnemen van belemmeringen voor het team.
- Ambassadeur van de Scrum-methodiek binnen de organisatie.
Scrum ambassadeur binnen de organisatie
De Scrum Master heeft een belangrijke rol in het Scrumteam, maar ook daarbuiten. De rol van een Scrum Master in een organisatie kun je zien als een soort ambassadeurschap. Dat kan op verschillende manieren, zoals:
- Trainingen of presentaties geven over Scrum binnen de organisatie.
- Advisering bij Scrum implementaties binnen de organisatie.
- Eventuele barrières tussen de stakeholders en de Scrum teams wegnemen.
Wat is het verschil tussen een projectleider en een Scrum Master?
De functie van Scrum Master doet veel mensen denken aan die van een projectleider. Er zijn echter grote verschillen. Een belangrijk verschil is bijvoorbeeld dat een Scrum Master wel sturing en coaching geeft, maar hiërarchisch geen leider is. Het team is immers zelfsturend en heeft een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
De Scrum Master treedt veel meer faciliterend op dan leidinggevend. Denk daarbij aan zorgdragen dat het Scrum team niets in de weg staat, samenwerken met de Product Owner en de stakeholders en zorgen dat alles volgens de regels van de Scrum Guide verloopt. Andere verschillen:
- Een projectleider bepaalt de prioritering. In de Scrum-methodiek prioriteert de Scrum Master niet, dat is een taak voor de Product Owner.
- Een projectleider wijst taken toe, de Scrum Master faciliteert dat de teamleden zelf taken uitkiezen.
De Scrum Master en de Sprint Planning
De Scrum Master zorgt voor de praktische kant van de Sprint Planning: een ruimte boeken, uitnodigingen versturen, een agenda opstellen en vergelijkbare activiteiten. Daarnaast stemt de Scrum Master de voorbereiding af met de Product Owner. Die moet er namelijk voor zorgen dat de input van de klant geschikt is voor de developers om ermee aan de slag te gaan: dat wil zeggen opgesplitst in haalbare, begrijpelijke en planbare taken.
Tijdens de planning kijkt het team gezamenlijk wat er moet gebeuren en wie welke taken uit gaat voeren. De Scrum Master wijst niet aan wie wat gaat doen; de Scrum Master faciliteert het zelf managend werken van het team.
De Scrum Master en de Daily Scrum
De Daily Scrum is, zoals de naam al aangeeft, een dagelijks gebeuren. Het gaat om een teammeeting van maximaal 15 minuten waarin elke developer aangeeft:
- Wat heb ik gisteren gedaan?
- Wat ga ik vandaag doen?
- Wat heb ik nodig om verder te kunnen?
Voor de Scrum Master - en ook voor de Product Owner - is het niet verplicht elke dag aanwezig te zijn bij de Daily Scrum. Vaak zie je in de praktijk dat zeker in de beginfase de Scrum Master er wel bij is, om de meeting goed op te zetten en de teamleden te motiveren.
Verschillen Scrum Master en Product Owner
Zowel de Scrum Master als de Product Owner zijn evenredig belangrijk voor een succesvolle samenwerking. Maar wat zijn nu precies de verschillen tussen twee functies? We zetten ze op een rij:
De Scrum Master is als facilitator de verbinding tussen de Product Owner en het Ontwikkelteam. De Scrum Master is verantwoordelijk voor de motivatie van de teamleden; de efficiëntie van het team en het wegnemen van belemmeringen.
De Product Owner vertaalt de wensen van klanten en stakeholders. De Product Owner is met name bezig met continu bewaken van de visie en de focus van het team op de klantvraag en met stakeholder management. De Product Owner is ook verantwoordelijk voor de lijst met openstaande taken, de Product Backlog.
Samenwerking met de Product Owner
Het uitgangspunt van Scrum is dat elk team een Scrum Master en een Product Owner heeft. Simpel gesteld is de Product Owner vooral bezig met het waarom van het werk dat gedaan moet worden. De Scrum Master zorgt dat alle teamleden hun taken daadwerkelijk goed kunnen uitvoeren.
Als beide goed samenwerken, draagt dat bij aan het succes van het team in de vorm van gemotiveerde teamleden, efficiëntie en waarde leveren voor de klant. Het belangrijkste voor beiden is dat ze elkaar aanvullen en de essentie van de Scrum-methodiek - en van elke Team Sprint afzonderlijk - continu voor ogen houden: het leveren van waarde voor klanten en stakeholders.
Waarom is de Scrum Master zo belangrijk?
Een belangrijk kenmerk van de Scrum-methode is dat de Scrum teams zelf managing zijn. Dat brengt de verantwoordelijkheid van zelforganisatie met zich mee. De Scrum Master speelt hierin een cruciale rol.
Natuurlijk heeft een Scrum team geen totale vrijheid. Het team werkt binnen vastgestelde kaders, zoals wet- en regelgeving, bedrijfsregels, budgetten en nog veel meer. Maar binnen deze kaders bepaalt het Scrumteam zelf hoe het beantwoordt aan de klantvraag en de gevraagde producten aan het eind van elke sprint naar tevredenheid oplevert.
Voor een effectieve zelforganisatie is de Scrum Master onmisbaar: de Scrum Master heeft diepgaande kennis van de theorie en praktijk van de Scrum methodiek en coacht het Scrumteam als zichzelf organiserend team op weg naar succes.
De Scrum Master zorgt binnen het Scrumteam er niet alleen voor dat het team de juiste Scrum werkwijzen en tools gebruikt, maar heeft ook oog voor het welzijn van alle teamleden. Daarnaast is de Scrum Master ook de link naar buiten, vooral naar de organisatie waarbinnen het team werkt.
